دیگ چدنی شوفاژ، یکی از اجزای اصلی سیستم گرمایشی خانه‌ها و ساختمان‌ها است که در فصل‌های سرد سال مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دیگ‌ها به علت استفاده مداوم و عمر طولانی، ممکن است نیاز به تعمیر و نگهداری داشته باشند. در این مقاله، به روش‌ها و مراحل تعمیر دیگ چدنی شوفاژ خواهیم پرداخت.
دیگ چدنی چیست؟
دیگ چدنی شوفاژ یکی از انواع رایج دیگ‌های آبگرم است که برای تولید حرارت، ماده سوختی را با استفاده از مشعل احتراق می‌کند و درجه حرارت سیال (آب) در داخل آن را افزایش می‌دهد. این دیگ‌ها از چدن ساخته شده‌اند و به صورت پره‌پره طراحی و توسط بوشن‌ها مونتاژ می‌شوند. با افزایش تعداد پره‌ها، ظرفیت حرارتی دیگ افزایش می‌یابد. چدن استفاده شده در دیگ شوفاژ مقاومت بالا در برابر اکسیداسیون و رطوبت را داراست.
یکی از نگرانی‌های مرتبط با خرید دیگ‌های چدنی و فولادی موتورخانه، علاوه بر قیمت، بازدهی گرمایش و تحمل فشار آنها است. در تولید دیگ‌های چدنی، از چدن خاکستری استفاده می‌شود و با ظرفیت‌های مختلف و به صورت پره‌ای و به روش ریخته‌گری تولید می‌شوند. تعداد پره‌های دیگ چدنی بر اساس ظرفیت حرارتی مورد نیاز آن تعیین می‌شود و در صورت نیاز به ظرفیت بالاتر، از تعداد پره‌های بیشتری استفاده می‌شود.
دیگ‌های چدنی شامل یک تعداد پره‌های مرکزی و یک پره جلو و یک پره عقب هستند که توسط بوشن‌ها و خمیر دیگ به یکدیگر متصل می‌شوند. پره‌های انتهایی و پره‌های مرکزی تفاوتی در ساختار خود ندارند، در حالی که تمام پره‌های مرکزی دیگ چدنی یکسان هستند.
در مقایسه با دیگ‌های فولادی استاندارد با همان ظرفیت، دیگ‌های چدنی به دلیل قابلیت حمل، نصب و بهره‌برداری آسان‌تر و همچنین قیمت مناسب‌تر، در پروژه‌های کوچک و متوسط بیشتر استفاده می‌شوند.
مشکلات رایج دیگ چدنی شوفاژ
مشکلات رایج دیگ چدنی شوفاژآبهای سخت
آب‌های سخت که حاوی مقدار زیادی از املاح معدنی مانند کلسیم و منیزیم هستند، می‌توانند باعث تشکیل رسوبات در دیگ چدنی شوفاژ شوند. این رسوبات می‌توانند روی دیواره‌های دیگ تجمع کنند و باعث کاهش کارایی حرارتی دیگ و کاهش عمر مفید آن شوند. برای پیشگیری از این مشکل، می‌توان از طرقی مانند استفاده از آب‌نرم‌کننده یا تعمیر دیگ چدنی شوفاژ و نگهداری منظم بر روی دیگ اقدام کرد.
زنگ‌زدگی و تعمیر دیگ چدنی شوفاژ
در صورتی که دیگ چدنی شوفاژ با رطوبت مستقیم در تماس باشد یا در معرض عوامل اکسیداسیون قرار گیرد، ممکن است زنگ‌زدگی رخ دهد. زنگ‌زدگی می‌تواند منجر به ضعیف شدن دیواره‌های دیگ شود و خطرات احتمالی را افزایش دهد. برای پیشگیری از این مشکل، لایه‌های محافظ مقاوم به رطوبت و اکسیداسیون می‌توانند بر روی دیگ چدنی شوفاژ اعمال شوند.
ترک‌ها و نشتی‌ها
به طور طبیعی، در طول زمان و به علت تغییرات دما و فشار، دیگ چدنی شوفاژ ممکن است به ترک‌ها و نشتی‌ها برخورد کند. این مشکلات می‌توانند باعث کاهش کارایی حرارتی دیگ و افزایش مصرف سوخت شوند. برای رفع این مشکلات، تعمیرات و نگهداری منظم بر روی دیگ لازم است و در صورت لزوم، بخش‌های ترک‌دار یا دچار نشتی را باید تعویض کرد.
کربناسیون
در دیگ‌های چدنی شوفاژ که در دماهای بالا عمل می‌کنند، ممکن است کربناسیون رخ دهد. این پدیده باعث تشکیل لایه‌های کربن روی دیواره‌های دیگ می‌شود که می‌تواند باعث محدود کردن جریان هوا و افت کارایی حرارتی دیگ شود. جهت کاهش این مشکل، نگهداری منظم و تمیزکاری دیگ الزامی است.
عملکرد نامناسب
در صورتی که دیگ چدنی مورد نگهداری و تعمیر مناسب قرار نگیرد، ممکن است عملکرد بهینه خود را از دست دهد. این مشکلات می‌توانند شامل کاهش کارایی حرارتی، فشار بخار ضعیف، عدم تنظیم صحیح سیستم تهویه، خطاهای کنترلی و سایر عوامل باشند. این مشکلات می‌توانند منجر به کاهش کیفیت و تولید نامناسب، افزایش هزینه‌های انرژی و کاهش ایمنی در موتورخانه شوند.
معیوب بودن سیستم احتراق
ممکن است دیگ چدنی موتورخانه با مشکلات مربوط به سیستم احتراق روبه‌رو شود. این مشکلات می‌توانند شامل خرابی مشعل، اشتعال ناقص، استفاده از سوخت ناقص یا نامناسب و تشکیل رسوبات در مشعل باشند. این خرابی‌ها می‌توانند منجر به کاهش کارایی دیگ و ایجاد خطرات ایمنی مرتبط با احتراق نامناسب شوند.
تعادل حرارتی
عواملی مانند تجمع رسوبات، تغییرات ناهموار دما و ناهمواری در توزیع حرارت می‌توانند باعث عدم تعادل حرارتی در دیگ چدنی شوند. این مشکل می‌تواند منجر به کاهش کارایی حرارتی، تغییر در عملکرد دیگ و ایجاد خطرات ناشی از تماس نامناسب با قطعات دیگ شود.
در کل، برای پیشگیری از مشکلات فوق در دیگ چدنی شوفاژ، تعمیر دیگ چدنی شوفاژ و نگهداری منظم، استفاده از آب‌نرم‌کننده و لایه‌های محافظ مقاوم و اعمال استانداردهای صنعتی مرتبط بسیار مهم است.
تعمیر دیگ چدنی شوفاژ یا تعویض آن
در مورد دیگ‌های شوفاژ، تعمیر آنها به صورت کامل امکان‌پذیر نیست و برای رفع نشتی در آنها، تعویض دیگ‌های فولادی به‌عنوان گزینه‌ای مناسب می‌باشد. اما در مورد دیگ‌های چدنی پره‌ای، امکان تعمیر آنها و رفع مشکل نشتی آب در دیگ شوفاژخانه وجود دارد. این امر با تعویض یک یا چند پره و یا تعویض بوش‌های دیگ می‌تواند مشکل نشتی آب را حل کند.
در صورتی که نشتی و خرابی دیگ شوفاژ به بیش از سه پره امتداد یابد، بهتر است به جای تعمیر دیگ چدنی شوفاژ ، کل دیگ موتورخانه تعویض شود. این تصمیم صرفه‌جویی اقتصادی را فراهم می‌کند، زیرا تعویض کل دیگ موتورخانه بهترین راه حل است.
